Bartłomiej Witkowski
Frezy są narzędziami skrawającymi, dzielimy je pod względem budowy na nasadzane oraz trzpieniowe. Produkowane są one z wysokiej jakości stali szybkotnącej HSS oraz ze stali szybkotnącej kobaltowej HSSE z dodatkiem 5% kobaltu.
Sama stal HSS posiada twardość 62 HRC i pozwala na wykonywaniu pracy w materiałach sięgających twardość 35 HRC, natomiast stal szybkotnąca kobaltowa HSSE posiada twardość 64 HRC, dzięki temu możemy frezować w materiałach o maksymalnej twardości 37 HRC, kobalt zwiększa odporność na ścieranie, łamanie się narzędzia, pozwala na pracę w trudnych warunkach oraz wysokich temperaturach. Ilość kobaltu nie jest przypadkowa gdyż zbyt duża ilość kobaltu mogła by osłabić narzędzie, powodować jego wykruszanie się i łamanie.
Frezy trzpieniowe są narzędziami ( https://artykulytechniczne.pl/frezy-palcowe-do-metalu.html ), w których skład wchodzi trzpień który jest chwytem, ostrza tnącego jak i gwintu mocującego. Dzielimy je ze względu na: rodzaj chwytu, kształtu powierzchni roboczej jak i materiał z jakiego zostały wyprodukowane. Aby odpowiednio dobrać frez do materiału jaki będziemy obrabiać należy znać wielkość bądź kształt danej płaszczyzny jak i również ty obróbki, czy to będzie obróbka zgrubna lub wykańczająca.
Frezy trzpieniowe są to narzędzia skrawające prawie samodzielne, do pracy wymagają jedynie oprawki. Posiadają trwałe krawędzie tnące, wysoką odpornością na obciążenia dynamiczne jak i dużą uniwersalnością jego zastosowania. Frezy, które zostały wykonane z węglika spiekanego VHM idealnie sprawdzają się we frezowaniu walcowo – czołowym, kopiowaniu w stalach wysokostopowych, które są odporne na korozję oraz kwasy. Dzięki powłoce carbonowo – tytanowej powierzchnia narzędzia jest znacznie twardsza ok 60 HRC. dodatkowo posiadają one tolerancję na wysokie temperatury sięgając aż 400 stopni C. Wyróżniamy kilka typu tych narzędzi, posiadające chwyt walcowy, zaliczamy do nich: NFPa – są to frezy czteropiórowe, NFPg – frezy do rowków dwupiórowe, NFPc – frez posiadający chwyt na stożku Morse’a z gwintem.
Frezy palcowe NFPg wykonane w normie DIN 327, są to frezy prawostronne stosowany jest do rowków. Przeznaczone są one do wykonywania rowków na wpusty przy przejściu wielokrotnym. Stosować je można również we frezarkach, tokarkach jak i wiertarkach pionowych i zwykłych. Frezy dwupiórowe możemy otrzymać wyłącznie z chwytem walcowym i ich wymiary opisane są przez normę PN o nazwie NFPg i przez niemiecką normę DIN 327.
Występują one w dwóch wariantach wykonania: frezy z czołem prostym i frezy promieniowe. Frezy palcowe są frezami dwu ostrzowymi, których promieniem jest dokładnie połowa średnicy. Dwa ostrza centralne dają nam możliwość pionowego zagłębienia się w materiale, dzięki temu mogą one frezować część boczną oraz czołową, stosuje się przy nich ostrza niesymetryczne dzięki czemu zmniejszone są obciążenia skrawania oraz praca jest stabilniejsza, a krótki trzpień gwarantuje stabilną pracę. Wykonywane są one ze stali szybkotnącej HSS oraz z stali szybkotnącej kobaltowej HSSE z dodatkiem 5 % kobaltu i ze stali szybkotnącej kobaltowej proszkowanej HSSE PM, ta stal może wykonywać prace w materiałach aż do twardości 40 HRC.
Do budowy freza zaliczamy: część roboczą składającą się z dwóch ostrzy oraz z części chwytowej. Posiadają one dwa rodzaje mocowań: z chwytem walcowym oraz stożkowym. Frez z chwytem walcowym najczęściej stosuje się go przy frezach z mniejszą średnicą od fi 3 do fi 36 mm. Można zastosować spłaszczenia Weldona, za pomocą którego obracanie się narzędzia w oprawce jest niemożliwe. Frezy posiadające chwyt stożkowy, którym jest stożek Morse’a z gwintem. Stosowany jest on przy większych średnicach od fi 10 do fi 63.Chwyt ten jest znacznie stabilniejszy od walcowego jednak jest trochę od niego droższy.
